Η Ελλάδα, μια χώρα που δοκιμάζεται διαχρονικά από φυσικές καταστροφές και σύγχρονες κοινωνικές προκλήσεις, βρίσκεται αντιμέτωπη με τη διαρκή ανάγκη για οργανωμένη, άμεση και αποτελεσματική παρέμβαση. Από τις πυρκαγιές και τις πλημμύρες μέχρι την καθημερινή, σιωπηλή στήριξη των ευάλωτων, η έννοια της αλληλεγγύης μεταφράζεται σε επιχειρησιακή ετοιμότητα. Σε αυτό το πεδίο, ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός (Ε.Ε.Σ.), ο ιστορικότερος ανθρωπιστικός οργανισμός της χώρας, πραγματοποιεί το δικό του «restart», συνδυάζοντας την 148χρονη ιστορία του με την τεχνολογία αιχμής. Πώς μεταφράζεται η ιδέα του «Ερυθροσταυρισμού» σε δράση στο πεδίο; Πώς ένα νέο Κέντρο Διαχείρισης Κρίσεων αλλάζει την ταχύτητα αντίδρασης στην πρώτη γραμμή; Και πώς ο εθελοντισμός γίνεται το «αντίδοτο στη βία» της σύγχρονης κοινωνίας;
Αυτά τα κρίσιμα ζητήματα βρέθηκαν στο επίκεντρο του νέου επεισοδίου των SmartTalks, με καλεσμένο τον Πρόεδρο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, Δρ. Αντώνιο Αυγερινό. Στη συζήτηση, ο κ. Αυγερινός ανέλυσε τη φιλοσοφία πίσω από τις επτά θεμελιώδεις αρχές, εξήγησε τον ρόλο του Ε.Ε.Σ. ως «ακαταγώνιστου πρωτεργάτη» της Πολιτείας στις κρίσεις και τόνισε πώς οι στρατηγικές συμπράξεις, όπως αυτή με τη Samsung, θωρακίζουν πλέον την αποτελεσματικότητα του Οργανισμού στο πεδίο.
Η συζήτηση ξεκίνησε από τον ίδιο τον πυρήνα του Οργανισμού: την έννοια του «Ερυθροσταυρισμού». Ο κ. Αυγερινός τον περιέγραψε ως μια «μεγαλειώδη φιλοσοφική σύλληψη και ενόραση ανθρωπισμού» και «ιδεολογική σύλληψη κοινωνικής αλληλεγγύης». Τόνισε ότι ο Ε.Ε.Σ., με έτος ίδρυσης το 1877, δεν είναι απλώς ένας τοπικός φορέας, αλλά μέρος ενός παγκόσμιου κινήματος που δρα σε 192 χώρες και του οποίου ο ιδρυτής, Ερρίκος Ντινάν, τιμήθηκε με το πρώτο Νόμπελ Ειρήνης. Αυτή η φιλοσοφία, όπως εξήγησε, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον εθελοντισμό. Απαντώντας στο τι κινητοποιεί τον σύγχρονο εθελοντή, ο Πρόεδρος του Ε.Ε.Σ. εστίασε στις 7 αρχές (Ανθρωπισμός, Αμεροληψία, Ανεξαρτησία, Εθελοντισμός, Παγκοσμιότητα, Ουδετερότητα και Ενότητα), χαρακτηρίζοντας τον εθελοντισμό ως την «ολοκλήρωση της προσωπικότητας». Σε μια εποχή έντονης κοινωνικής βίας, ο εθελοντισμός, είπε, διδάσκει «αυτοπεποίθηση, αυτοσεβασμό, ομαδικότητα, συλλογικότητα» και πάνω απ’ όλα την αρχή «το εγώ κάτω από το εμείς».
Αυτή η φιλοσοφία καλείται να απαντήσει σε τεράστιες καθημερινές προκλήσεις. Ο κ. Αυγερινός ανέφερε τους τέσσερις πυλώνες δράσης του Ε.Ε.Σ. (Υγεία, Κοινωνική Πρόνοια, Σαμαρείτες/Διασώστες και Νεότητα) και περιέγραψε τον διπλό στόχο: την «ενεργοποίηση της κοινωνίας των πολιτών» και την ενδυνάμωση της «κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης». Οι ανάγκες, όπως είπε, είναι αμέτρητες: από τη «Βοήθεια στο Σπίτι» για χρονίως πάσχοντες που δεν μπορούν να μετακινηθούν, τη στήριξη μονογονεϊκών οικογενειών, μέχρι την κάλυψη ανθρώπων που «δεν έχουν χρήματα να πάνε στο γιατρό» για εξειδικευμένες θεραπείες. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, μια δράση ξεχωρίζει ως «μέγιστο ανθρωπιστικό καθήκον»: οι Πρώτες Βοήθειες. Ο Δρ. Αυγερινός εξέφρασε τον προβληματισμό του, καθώς στην Ελλάδα «δεν είμαστε ακόμα σε αυτό το επίπεδο των ανεπτυγμένων χωρών» όπου η εκπαίδευση ξεκινά «από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού». Τόνισε ότι ο Ε.Ε.Σ. προσφέρει «βιωματικά, διαδραστικά, εκπαιδευτικά μαθήματα», καθώς η γνώση αυτή είναι κρίσιμη για να σωθεί ένας συνάνθρωπος ή ακόμα και «η ίδια μας η ζωή» από καθημερινούς κινδύνους όπως η πνιγμονή.
Η συζήτηση μεταφέρθηκε αναπόφευκτα στο πεδίο των μεγάλων κρίσεων, όπως οι πυρκαγιές και οι πλημμύρες, όπου η Ελλάδα δοκιμάζεται συχνά. Ο Πρόεδρος του Ε.Ε.Σ. χαρακτήρισε τον οργανισμό ως τον «ακαταγώνιστο πρωτεργάτη, πρωτοστάτη, αρωγό της ελληνικής πολιτείας». Η υπεροχή του Ε.Ε.Σ., εξήγησε, βασίζεται στο «πλήρες, άμεσα ενεργοποιούμενο επιχειρησιακό σχέδιο» και την ταχύτητα αντίδρασης. Στις πυρκαγιές, ο ρόλος του Ε.Ε.Σ. εστιάζει κυρίως στην «υγειονομική στήριξη» των πυροσβεστών και των κατοίκων (αναπνευστικά προβλήματα, μικροεγκαύματα κ.λπ.), αλλά και, εξίσου κρίσιμα, στην παροχή «πρώτων βοηθειών ψυχικής υγείας» μετά την καταστροφή, φέρνοντας ως παράδειγμα την 20ήμερη παραμονή κλιμακίου στη Χίο, μετά τις πρόσφατες πυρκαγιές.
Αυτή ακριβώς η επιχειρησιακή ικανότητα έρχεται να αναβαθμιστεί ριζικά από το νέο Κέντρο Συντονισμού και Διαχείρισης Κρίσεων. Ο κ. Αυγερινός τόνισε ότι το κέντρο αυτό «ήταν ένα απαραίτητο κέντρο που μας έλειπε». Εξήγησε πρακτικά τι αλλάζει: «γίνεται μία πυρκαγιά στον Έβρο. Πρέπει άμεσα να έχουμε τη δυνατότητα να το βλέπουμε». Το κέντρο επιτρέπει πλέον τον άμεσο εντοπισμό, την ειδοποίηση των εθελοντών και, κυρίως, την παρακολούθησή τους σε πραγματικό χρόνο. «Να μπορούμε να παρακολουθούμε που βρίσκονται», είπε, «να τους καθοδηγούμε ανάλογα με τα μέτωπα φωτιάς». Χωρίς αυτό, τόνισε, «είμαστε τυφλοί», με τον κίνδυνο οι εθελοντές κατά λάθος να κατευθυνθούν «μέσα στο μέτωπο» αντί να απομακρυνθούν.
Η υλοποίηση αυτού του κρίσιμου κέντρου έγινε, όπως υπογράμμισε ο κ. Αυγερινός, «με τη μεγάλη συντριπτική χορηγία της εταιρείας Samsung». Αυτό ανέδειξε τη σημασία των συμπράξεων με τον ιδιωτικό τομέα. «Ουσιαστική, σημαντικότατη συνεισφορά», σχολίασε, «χωρίς αυτή τη βοήθεια δεν θα μπορούσαμε να έχουμε τη δυνατότητα της σύγχρονης τεχνολογίας». Η τεχνολογία αυτή δεν είναι πολυτέλεια, αλλά προϋπόθεση για την αποτελεσματικότητα. Επιτρέπει στους εθελοντές «να επικοινωνούν με το κέντρο και μεταξύ τους», εξασφαλίζοντας «άριστη συνεργασία και συγχρονισμό» που αντανακλά άμεσα στην «επιχειρησιακή τους απόδοση». Σε καταστάσεις όπου κρίνονται ζωές, «η ταχύτητα επέμβασης παίζει σπουδαίο, σπουδαιότατο ρόλο», και η τεχνολογία, όπως αυτή που προσφέρει η Samsung, είναι ο πολλαπλασιαστής ισχύος που την εξασφαλίζει.
Κλείνοντας, ο Δρ. Αυγερινός σκιαγράφησε το όραμά του για την επόμενη μέρα του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, το οποίο περιέγραψε ως ένα «restart» και μια «αναγεννητική πορεία» που ξεκίνησε την τελευταία πενταετία. Στόχος είναι ένας Ε.Ε.Σ. «σύγχρονος, καινοτόμος, αλληλέγγυος, αποτελεσματικός», με μία λέξη να δεσπόζει πάνω από όλες: «διαφανής». «Η διαφάνεια για μας είναι το μέγιστο ζητούμενο», τόνισε με έμφαση, «και δεν θα επιτρέψουμε κανέναν να παρεκκλίνει από αυτής της αρχής». Το τελικό του μήνυμα προς την κοινωνία ήταν μια συλλογική πρόσκληση για την «καταπολέμηση του πόνου και της δυστυχίας», ώστε «να μπορέσουμε να ενδυναμώσουμε την κοινωνική συνοχή και την κοινωνική αλληλεγγύη».
