Το ταχέως εξελισσόμενο τοπίο του ψηφιακού τομέα της Ελλάδας φέρνει στο προσκήνιο μια πιεστική ανάγκη για ειδικευμένους επαγγελματίες στον χώρο των ΤΠΕ. Αυτή η αύξηση της ζήτησης δεν αποτελεί μια κρίση, αλλά μια σημαντική εξέλιξη και ευκαιρία, απόδειξη του επιταχυνόμενου ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας.
Η κυβέρνηση, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και ο ιδιωτικός τομέας προωθούν πρωτοβουλίες για την ενίσχυση του ψηφιακού γραμματισμού σε ολόκληρη τη χώρα. Ο στόχος είναι σαφής: οι ψηφιακές δεξιότητες δεν αποτελούν απλώς μια σύγχρονη αναγκαιότητα, αλλά έναν κρίσιμο μοχλό της οικονομικής ανάπτυξης και της τεχνολογικής καινοτομίας.
Ωστόσο, αυτή η ψηφιακή επιτάχυνση έχει ξεπεράσει την τρέχουσα προσφορά ειδικευμένων επαγγελματιών στις ΤΠΕ. Αυτό το κενό δεν είναι ενδεικτικό έλλειψης ταλέντου ή φιλοδοξίας στην Ελλάδα, αλλά αναδεικνύει περισσότερο τις αναξιοποίητες δυνατότητες που υπάρχουν στην πληροφορική, τις τηλεπικοινωνίες και όλους τους συναφείς τομείς.
Η εικόνα από το Digital Decade Report
Η Ελλάδα είναι έτοιμη να βελτιώσει τις επιδόσεις της στην ψηφιακή μετάβαση, συμβάλλοντας στη συλλογική επιδίωξη της ΕΕ για τους στόχους της Ψηφιακής Δεκαετίας. Η χώρα έχει αναγνωρίσει τον ψηφιακό μετασχηματισμό ως στρατηγική ευκαιρία για την προώθηση μιας πιο ανθεκτικής και ανταγωνιστικής οικονομίας και κοινωνίας. Αυτή η δέσμευση αντικατοπτρίζεται στη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού για το 2020-2025.
Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα στην ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών. Για παράδειγμα, σε λιγότερο από τρία χρόνια, περισσότερες από 1.500 δημόσιες υπηρεσίες έγιναν διαθέσιμες μέσω του διαδικτύου για ιδιώτες και επιχειρήσεις, μειώνοντας δραστικά τον χρόνο εξυπηρέτησης.
Μέσα σε όλους αυτούς τους μήνες, η χώρα μας έχει εφαρμόσει πολλές νομοθετικές μεταρρυθμίσεις, έχει ξεκινήσει μια νέα στρατηγική για τα δίκτυα υψηλών ταχυτήτων και έχει διαθέσει πολλά επενδυτικά κεφάλαια για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας.
Σήμερα, πάνω από το ήμισυ του ελληνικού πληθυσμού (ηλικίας 16-74 ετών) διαθέτει τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες (52%), ποσοστό που βρίσκεται κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο (54%), αλλά κάτω από τον στόχο της ψηφιακής δεκαετίας της ΕΕ του 80% έως το 2030.
Η ανάλυση κατά ηλικιακή ομάδα δείχνει ότι το 88% των ατόμων 16-24 ετών και το 82,8% των ατόμων 25-34 ετών έχουν τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες, τοποθετώντας την Ελλάδα στις πρώτες θέσεις, σε αυτές τις ηλικιακές ομάδες. Επιπλέον, το 2022, το ποσοστό των ατόμων που χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο μία φορά την εβδομάδα (82%) αυξήθηκε κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.
Το ποσοστό των ειδικών στις ΤΠΕ σε σχέση με το σύνολο των εργαζομένων στην Ελλάδα ήταν 2,5%, κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ του 4,6%. Σημαντικοί παράγοντες μπορούν να έχουν αντίκτυπο σε αυτήν την έλλειψη. Το ποσοστό των αποφοίτων στις ΤΠΕ (3,5%) είναι χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (4,2%) και το ποσοστό των επιχειρήσεων που παρέχουν εκπαίδευση στις ΤΠΕ είναι μόνο 13% (μέσος όρος ΕΕ: 22%).
Υπάρχουν και άλλοι λόγοι που είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθούν. Σε αυτούς περιλαμβάνεται το brain drain που έχει παραμείνει ζήτημα από την εποχή της οικονομικής κρίσης και η υψηλή παγκόσμια ζήτηση.
Ο ίδιος ο Σύνδεσμος Ελληνικών Επιχειρήσεων Πληροφορικής & Επικοινωνιών (ΣΕΠΕ), σε σχετική μελέτη, επιβεβαίωσε ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εύρεση του ταλέντου που χρειάζονται.
Τι δείχνουν οι μελέτες της Eurostat
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Eurostat για το 2022, 9,4 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρωπαϊκή Ένωση εργάζονταν ως ειδικοί στις ΤΠΕ, αντιπροσωπεύοντας το 4,6% του συνολικού εργατικού δυναμικού της. Βάσει των συγκεκριμένων στοιχείων, το μερίδιο των ειδικών στην πληροφορική αυξάνεται την τελευταία δεκαετία, παρουσιάζοντας άνοδο 1,4 ποσοστιαίων μονάδων από το 2012.
Μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το μερίδιο των ειδικών στον κλάδο των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας ως προς το σύνολο των απασχολουμένων, ήταν υψηλότερο στη Σουηδία (8,6%), το Λουξεμβούργο (7,7%) και τη Φινλανδία (7,6%). Τα χαμηλότερα ποσοστά παρατηρήθηκαν στην Ελλάδα (2,5%), στη Ρουμανία (2,8%) και στην Πολωνία (3,6%).
Από το 2012 έως το 2022, ο αριθμός των ειδικών στις ΤΠΕ αυξήθηκε κατά 57,8%, που είναι σχεδόν 6,6 φορές ο ρυθμός ανάπτυξης της απασχόλησης (+8,8%). Το μερίδιο των γυναικών που εργάζονται ως ειδικοί στις ΤΠΕ παρουσίασε οριακή μείωση το 2022 σε σύγκριση με το 2021 (18,9% έναντι 19,1%), βάζοντας τέλος στην ανοδική τάση που παρατηρήθηκε από το 2014.
Μεταξύ των χωρών της ΕΕ, τα υψηλότερα ποσοστά γυναικών στην πληροφορική παρατηρήθηκαν στη Βουλγαρία (28,9%), τη Ρουμανία (25,2%) και την Εσθονία (24,5%), ενώ τα χαμηλότερα παρατηρήθηκαν στην Τσεχία (10,9%) και την Ουγγαρία (13,6%).
Σύμφωνα με άλλη μελέτη, πάλι από την Eurostat, για το 2022, υπάρχουν τρία εκατομμύρια εργαζόμενοι που είναι εκπαιδευμένοι στις ΤΠΕ, 6,7% περισσότεροι από το 2021 (2,8 εκατομμύρια). Στην Ελλάδα, το 77,2% είναι άνδρες και το 22,8% γυναίκες. Το ποσοστό των απασχολούμενων ατόμων με εκπαίδευση στις ΤΠΕ μεταξύ 15 και 34 ετών, φτάνει στο 65,9%.
Στην ΕΕ, οι άνδρες αντιπροσωπεύουν το 84,4% (2,5 εκατομμύρια) μεταξύ των εργαζομένων με μορφωτικό υπόβαθρο στις ΤΠΕ, αύξηση 7,1% από το προηγούμενο έτος (2,4 εκατομμύρια το 2021), ενώ οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν το 15,6% (463.100) των απασχολουμένων, αύξηση 4,4% από 2021 (443.400).
Εξετάζοντας τα κράτη – μέλη της ΕΕ, η Σλοβενία (93,0%), η Λεττονία (91,0%), η Πολωνία (90,3%), η Τσεχία (89,9%), το Βέλγιο (88,7%) και η Σλοβακία (88,5%) είχαν τα υψηλότερα ποσοστά ανδρών στο συνολικό αριθμό εργαζομένων με εκπαίδευση στις ΤΠΕ.
Η συνεισφορά ενός τεχνολογικού κολοσσού
Η αυξανόμενη ζήτηση για ταλέντο στις ΤΠΕ είναι παγκόσμιο φαινόμενο και η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση. Η χώρα καλείται να ενισχύσει τις στρατηγικές της σχετικά με τις ψηφιακές δεξιότητες και να αυξήσει τον αριθμό των εργαζομένων για να συμβαδίσει με τις απαιτήσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, μια από τις εταιρείες που έχουν προχωρήσει στην υλοποίηση σημαντικών δράσεων, είναι και η Huawei.
Για παράδειγμα, μεταξύ άλλων, πριν από μερικές ημέρες, η Huawei Ελλάδος ολοκλήρωσε με μεγάλη επιτυχία το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Seeds for the Future 2023». Σε αυτό το πρόγραμμα συμμετείχαν 36 αριστούχοι φοιτητές και φοιτήτριες από 10 πανεπιστημιακά ιδρύματα της Ελλάδας. Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, το πρόγραμμα προσέφερε μια μοναδική εκπαιδευτική εμπειρία στους συμμετέχοντες.
Τα πανεπιστήμια που συμμετείχαν στο πρόγραμμα ήταν, με αλφαβητική σειρά: το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Πανεπιστήμιο Πειραιώς και το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.
Το «Seeds for the Future 2023» αποτελεί μια εκπαιδευτική πρωτοβουλία των κεντρικών γραφείων της Huawei που στοχεύει στην ενδυνάμωση των Ελλήνων προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών, προσφέροντας γνώσεις ΤΠΕ. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος, οι φοιτητές/τριες εμβαθύναν σε τεχνολογίες αιχμής που περιλάμβαναν τομείς όπως το 5G, το cloud computing, η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT) και άλλα.
Παράλληλα, σε συνεργασία με την ΔΥΠΑ, η εταιρεία «έτρεξε» ένα νέο πρόγραμμα κατάρτισης σε ψηφιακές δεξιότητες, με τίτλο «Βασικές Δεξιότητες Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών», συνολικής διάρκειας 100 ωρών, για 500 άνεργες γυναίκες. Η δράση υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της συνεργασίας ΔΥΠΑ – Huawei για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού και την μείωση του ψηφιακού χάσματος στην αγορά εργασίας.
Το πρόγραμμα αφορά στην παροχή κατάρτισης στις θεματικές ενότητες: α) Βασικές Δεξιότητες Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) και β) Huawei Certified ICT Associate (HCIA) – Datacom. Με την ολοκλήρωση του προγράμματος, οι ωφελούμενες αποκτούν βασικές γνώσεις και δεξιότητες που απαιτούνται στον τομέα των δικτύων και θα έχουν κατανοήσει τις βασικές αρχές δρομολόγησης, μεταγωγής, ασύρματης δικτύωσης, ασφάλειας δικτύου, τις βασικές έννοιες του IPv4, IPv6 κ.α.
Μια σημαντική ευκαιρία για την Ελλάδα
Η ανάγκη για περισσότερους επαγγελματίες ΤΠΕ σηματοδοτεί μια ευκαιρία, ώστε η Ελλάδα να εδραιώσει περαιτέρω τη θέση της στην παγκόσμια ψηφιακή οικονομία. Με τη σωστή επένδυση στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, η χώρα μας έχει τη δυνατότητα να εξελιχθεί σε κόμβο ψηφιακής καινοτομίας.
Αν και τα περασμένα χρόνια σημειώθηκε σημαντική πρόοδος προς την «ψηφιακή Ελλάδα», υπάρχει ακόμη αρκετός δρόμος. Η χώρα μας βρίσκεται στο «χείλος» μιας ψηφιακής επανάστασης και η ανάγκη για περισσότερους επαγγελματίες ΤΠΕ είναι ένα κάλεσμα προς κάθε πλευρά, ώστε να είναι έτοιμη να συνεισφέρει σε αυτόν τον συναρπαστικό μετασχηματισμό.
Τα επόμενα χρόνια, η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να αναγνωριστεί για την επιτυχία της στην ψηφιακή «επανάσταση». Για να το πετύχει αυτό, χρειάζεται περισσότερους επαγγελματίες στις ΤΠΕ, έτοιμους να διαμορφώσουν το μέλλον. Αυτό είναι ένα κάλεσμα για δράση, μια πρόσκληση προς όσους είναι έτοιμοι να συνεισφέρουν σε αυτό το ψηφιακό ταξίδι και να αξιοποιήσουν την ευκαιρία που έρχεται στο προσκήνιο!